بررسی رابطه میان هوش هیجانی و سبک رهبری مدیران بانک کشاورزی ایران در تهران در سال 1389

رهبری یک سازمان برای انطباق با تغییرات و به منظور بقا و رشد در محیطهای جدید، ویژگیهای خاصی را می طلبد که عموماً مدیران برای پاسخ به آنها با مشکلات بسیاری مواجه می شوند. یکی از مهمترین خصیصه ها که می تواند به رهبران و مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، هوش هیجانی است. هوش هیجانی موضوعی است که سعی در تشریح و تفسیر جایگاه هیجانها و احساسات در توانمندیهای انسانی دارد. مدیران برخوردار از هوش هیجانی، رهبران موثری هستند که اهداف را با حداکثر بهره وری، رضایتمندی و تعهد کارکنان محقق می سازند. هوش هیجانی بعنوان یک توانایی ذهنی بیانگر قابلیتهای عاطفی- اجتماعی فرد است که می تواند توجیه کننده بروز توانایی هایی چون برقراری ارتباط، شناخت نقاط قوت و ضعف خود و سایرین باشد. هوش هیجانی با این ویژگیها از اهمیت ویژه ای برای یک مدیر برخوردار است تا آنجا که ادعا می شود می تواند بر سایر تواناییهای یک مدیر موثر واقع شود. هوش هیجانی عبارت است از ظرفیت ادراک، ابراز، شناخت، کاربرد، و مدیریت (مهار) هیجانها در خود و دیگران. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه میان هوش هیجانی و سبک رهبری مدیران بانک کشاورزی ایران (تهران) انجام شد. هدف کلی این تحقیق تعیین رابطه میان هوش هیجانی با سه سبک رهبری تحولی، تعاملی و بی قیدوبند (عدم مداخله گر) می باشد. سوالات پژوهش عبارتند از : 1. ارتباط بین هوش هیجانی و سبک رهبری تحولی در مدیران بانک کشاورزی چگونه است؟ 2. ارتباط بین هوش هیجانی و سبک رهبری تعاملی در مدیران بانک کشاورزی چگونه است؟ 3. ارتباط بین هوش هیجانی و سبک رهبری بی قیدوبند در مدیران بانک کشاورزی چگونه است؟ برای پاسخ به این سوالات این فرضیه ها مطرح شد: 1. بین مولفه های هوش هیجانی و سبک رهبری تحولی در مدیران بانک کشاورزی رابطه وجود دارد. 2. بین مولفه های هوش هیجانی و سبک رهبری تعاملی در مدیران بانک کشاورزی رابطه وجود دارد. 3. بین مولفه های هوش هیجانی و سبک رهبری بی قیدوبند در مدیران بانک کشاورزی رابطه وجود دارد. که مولفه های هوش هیجانی بر اساس مدل گلمن (1995) عبارتنداز: خودآگاهی، خودکنترلی، خودانگیزشی، همدلی، و مهارتهای اجتماعی. جامعه آماری این تحقیق شامل 400 نفر از مدیران بانک کشاورزی شهر تهران می باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. اطلاعات لازم به وسیله پرسشنامه هوش هیجانی لورنت کلرک و پرسشنامه سبک رهبری باس و آولیو جمع آوری گردید که آلفای کرونباخ هر یک به ترتیب (858/0 = ? و 778/0 = ? ) بدست آمد و پایایی آنها مورد تأیید قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی (روش معادلات ساختاری شامل تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بجز سبک رهبری بی قیدوبند (عدم مداخله گر) میان هوش هیجانی و سبک رهبری تحولی و تعاملی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین میان مولفه های هوش هیجانی (خودآگاهی، خودکنترلی، خودانگیزشی، همدلی، و مهارتهای اجتماعی) و سبک رهبری تحولی و تعاملی رابطه معنادار مثبتی مشاهده شد. و میان سه مولفه از مولفه های هوش هیجانی (خودآگاهی، خودانگیزشی، و مهارتهای اجتماعی) با سبک رهبری بی قیدوبند رابطه معنادار منفی مشاهده شد. از میان ابعاد هوش هیجانی مولفه خودانگیزشی دارای بیشترین همبستگی مثبت با سبکهای رهبری تحولی و تعاملی و بیشترین همبستگی منفی با سبک رهبری بی قیدوبند بود. برپایه این نتایج و مطالعات پیشین و با توجه به رابطه میان هوش هیجانی و مولفه های آن با سبک رهبری مدیران بانک کشاورزی ایران (تهران)، این مدیران می توانند از مهارتهای هیجانی درزمینه سبک رهبری کمک گرفته و از این طریق، عملکرد افراد و درنتیجه اثربخشی سازمان را بالا برند. واژگان کلیدی : هوش هیجانی ، سبک رهبری ، مدیران ، بانک